<=terug [jubilea] verder=>
75-JARIG BESTAAN VAN DE KERK 2002(de plaatsing op deze site is in voorbereiding)
——————————————————————————-
Voorafgaand aan het feest ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de kerk verscheen er in het Rotterdams Dagblad een interview met oud-parochiaan/Gorzenees Henk Brouwer (Rotterdams Dagblad, Waterweg Plus, zaterdag 23 november 2002) De foto’s volgen nog.‘Gorzenkerk’ bestaat 75 jaar
‘De kerk was een toevluchtsoord, vooral in tijden van armoe’Schiedam – De kerk staat op een markante plek in Schiedam-Zuid, op de hol van de Nieuwe Maasstraat naar de Lekstraat. Een opvallend gebouw, in de volksmond de Gorzenkerk genoemd, naar de omringende buurt. Deze Heilig Hartkerk bestaat 75 jaar. Op zich geen opmerkelijke leeftijd voor een gebouw, maar daar denken ze in de Gorzen anders over. Katholiek of niet; die ranke en toch zo robuuste kerk is van de Gorzenezen, en zo is dat nu alweer driekwart eeuw.
Een kerkgebouw in een vroegere arbeidersbuurt, met pastoors die iedere inwoner van de Gorzen kende; de Heilig Hartkerk is voor menig inwoner van Zuid méér dan een gebouw. “De kerk was een toevluchtsoord, vooral in tijden van armoe, en die was heel groot in de Gorzen,” zegt Henk Brouwers. Hij is nu 92 jaar, sinds enige tijd woonachtig in zorgcentrum Frankeland, maar Gorzenees in hart en nieren. “Ik heb de kerk zien bouwen, steen voor steen, nou ja vanaf een afstandje dan, want erbij komen mocht niet.” Nog opmerkelijker: Brouwers heeft ook de voorloper van de kerk aan de Lekstraat nog meegemaakt. Januari 1918 – Henk was toen net acht jaar oud – verrees er aan de Geervlietsestraat een houten noodkerk, een tweedehands gebouw, gekocht in het Gelderse Vaassen. “En koud dat het ’s winters in die kerk kon zijn,” herinnert Brouwers zich. “Want dan was het weer eens niet gelukt om de grote kachel aan te krijgen.”
De houten kerk van de parochie van het Heilig Hart van Jezus in Schiedam-Zuid was geen lang leven beschoren. Het gebouw bleek na verloop van tijd zo lek als een mandje en toenmalig pastoor Möller begon zich in te zetten voor de bouw van een stenen kerk. “Het was in een tijd van een grote gemeenschappelijke armoe,” zegt Brouwers erover. “Eigenlijk de slechtste tijd die je maar kon denken. Oude koffie werd niet weggegooid, maar kreeg met een beetje kaneel weer iets van een smaakje. Piepzak noemden we dat. De mensen waren ook zo arm, toen. En in die arme wijk gingen ze een kerk bouwen. Een onmogelijkheid eigenlijk.”
===FOTO’S VOLGEN NOG===
De Heilig Hartkerk in Schiedam-Zuid bestaat 75 jaar. De oudste parochiaan Henk Brouwers (92, inzet) heeft de bouw meegemaakt. ‘In een tijd van grote gemeenschappelijke armoe.’Maar de kerk kwam er. De architecten Pierre Cuypers en Han Groenewegen maakten het ontwerp, met als gegeven dat het gebouw plaats moest kunnen bieden aan zo’n duizend tot twaalfhonderd personen. NV Internationale Gewapend Betonbouw in Breda kreeg uiteindelijk de opdracht voor de bouw, tegen de aanneemsom van 204.000 gulden. Hiervoor kreeg de Gorzen een op 700 palen gebouwde kerk met een diepte van 45 meter, en een vijftig meter hoge toren met een spits in dezelfde vorm als de vensterbogen. Omdat de kerk aan een dijk is gebouwd, ontstond onder de vloer een grote ruimte.
Brouwers kan zich nog herinneren dat de kerk werd ingezegend en pastoor Möller er de eerste Heilige Mis op droeg. Ook het afscheid van de houten noodkerk is hem bijgebleven. Heel de Gorzen was toegestroomd om te zien hoe pastoor Möller de Eucharistie vanuit het noodgebouw overbracht naar de nieuwe kerk. En het plein voor de kerk zag zwart van de mensen toen monseigneur Callier, de bisschop van Haarlem, zijn toespraak hield.
Een kerk bouwen is één, zo’n gebouw ook onderhouden is een ander verhaal. Al in 1928 bleek er sprake van lekkage, die door geldgebrek provisorisch werd verholpen. En enkele jaren later ontstonden er door verzakking scheuren in de voorgevel. Pastoor Vis, die Möller was opgevolgd, kon meteen aan de bak, maar hikte wel aan tegen een schuld van bijna 225.000 gulden die hij van zijn voorganger had ‘geërfd’. Toch slaagde Vis erin het geld bijeen te krijgen om negen betonnen pulspalen en steunberen te kunnen laten aanbrengen om het voorportaal en de zijgevel van de pastorie te verstevigen.
Maar voor Henk Brouwers is driekwart eeuw Heilig Hartkerk meer dan een relaas over de bouwkundige staat van de kerk. Hij blikt terug naar de Tweede Wereldoorlog, toen de kerk voor veel mannen in de Gorzen ten tijde van de razzia’s ook een schuilplaats was en toenmalig pastoor Ruigewaard voor voedsel en kleding zorgde. “Hoeveel mannen er zaten ondergedoken? Ik zou het niet meer weten,” zegt hij over de angstige uren die hij doorbracht in het souterrain en in de ruimte tussen het plafond en het dak. “Ik weet nog dat er twee zijn weggegaan. We hebben nooit meer iets van hen vernomen.”
Het gebouw zelf ging er in de loop der jaren niet op vooruit. Door werking van het dijklichaam verbogen de palen onder de kerk, met scheuren in de voorgevel als gevolg. De oplossing was rigoreus: de voorgevel werd steen voor steen afgebroken en opnieuw, met een veel kleiner voorportaal werd opgebouwd.. Het oorspronkelijke voorportaal bleek de oorzaak van de scheuren, doordat het tijdens het verzakken aan de kerk was gaan ‘trekken’. Op 5 april 1964 werd het vernieuwde kerkgebouw officieel in gebruik genomen.
Sinds Henk Brouwers in Frankeland woont bezoekt hij ‘zijn’ kerk niet meer. Maar hij koestert de herinneringen aan een gebouw dat in zijn leven een belangrijke rol heeft gespeeld. “Al die dingen die we er hebben meegemaakt. Danslessen, het zangkoor, toneel, een fancy fair die een paar dagen zou duren maar twee weken doorging, al die attracties die we daarvoor hebben gemaakt. Het is niet te becijferen hoeveel uren arbeid daar is besteed.”
Het kerkbestuur Heilig Hart Parochie laat het 75-jarig bestaan van de kerk niet onopgemerkt voorbij gaan. Vandaag kan in de kerk aan de Lekstraat 55 van 10.00 tot 15.00 uur een tentoonstelling worden bezocht. Morgen wordt om 11.00 uur een eucharistieviering gehouden.
——————————————————————————-
(de plaatsing op deze site is in voorbereiding)